San-Bernardino-Pass0000.0011

 

 Literatuur

 

- Automobilführer Schweiz und Grenzgebiete. Bern (Hallwag), 1978 [492 blz. ISBN -]. Hierin "St. Bernhardin (San Bernardino)": blz. 88-89 (Hoogte: 2065, sterkste steiging: 9%. Sinds 11-1967 is, dankzij een tunnel, de pas het hele jaar door te gebruiken. De pas loopt van Splügen-Dorf naar Bellinzona. In 1414 trok keizer Sigismund over deze pas, op weg naar de paus).

- Riedi, Thomas, Via Mala. Texte und Bilder zur Natur und Gewchichte der grössten Schlucht im Kanton Graubünden. Chur (Verlag Buch- und Offsetdruck Bischofberger), 1992. [151 blz. ISNB 3.905174.07.3]. Hierin o.a. "Der Viamalabrief vom 25. April 1473": blz. 68-71 (In 1358 lukte het de bisschop van Chur, Peter von Böhmen van keizer Karel IV (waarvan hij de kanselier was) gedaan te krijgen dat alle rijkssteden voortaan alleen nog maar gebruik mochten maken van de bisschoppelijke rijksstraat: Chur - Tiefenkastel - Septimer. De bisschop mocht andere wegen afsluiten. "Das Ziel dieser Massnahmenn war klar. Sie sollten einen künftigen Ausbau der Splügen- oder Bernhardinroute verunmöglischen". In 1387 werd de pasweg over de Septimer geopend, gebouwd door Jakob von Castelmur. Deze bestrate weg was 2,50 breed, met een maximale steiging van 20%, en voerde van Casaccia naar Bivio. In een rechtszaak in 1467 werd de stad Chur gedwongen voortaan te voorkomen dat kooplieden een andere route namen. De 'Viamalabrief' uit 1473 betreft de toen voltooide verbetering van de weg door de Via Mala).

- Boer, Dick E.H. de, Emo's Reis, een historisch culturele ontdekkingsreis door Europa in 1212. Z.pl. (Noordboek) & z.pl. (Davidfonds uitgeverij), 2011. [496 blz. ISBN 978.90.330.07.880]. Hierin "San Bernardino": blz. 384-387 (Emo trok over deze pas op de terugreis).